بسم الله الرّحمان الرّحیم

مسئله مهاجرت به استانهای تهران و البرز و دیگر شهرهای بزرگ، جدّی است
 هم اکنون، مجموع جمعیت دو استان تهران و البرز نسبت به اول انقلاب، بیشتر  از هشت برابر شده است
.
بیشتر جمعیت این دو استان را مهاجران سایر استانها تشکیل میدهند؛ به طوری در اثر پدیده مهاجرت، سالانه تا هفتصد هزار نفر به جمعیت این دو استان افزوده میشود.
.
بعد از انقلاب، شهرها و شهرکهای زیادی در استانهای تهران و البرز به وجود آمد که در گذشته یا وجود نداشت، یا اینکه خیلی کوچک و روستا مانند بود
.
قبل از انقلاب، حاشیه نشینی بیشتر در جنوب شهر تهران مثل میدان غار و یاغچی آباد بود؛ ولی الآن کل استانهای تهران و البرز درگیر حاشيه نشینی هستند
.
همچنین مهاجرت غیرقانونی اتباع افغانی به کشورمان، در سالیان اخیر شدت گرفته است.. افغانیها، مهمترین رقیب برای کارگران، صنعتی، ساختمانی و کشاورزان هستند
.
بسیار دیده میشود که زمینهای کشاورزی، گلخانه ها و دامپروریها، در اجاره ی اتباع افغانی قرار میگیرد و کشاورزان و کارگران ایرانی بیکار می مانند.

.
بیشترین دلایل مهاجرت به دو استان تهران و البرز و سایر شهرهای بزرگ از این قرار است:
.
- به دست آوردن رفاه و سطح زندگی بهتر؛
.
- جمعیت سربار در برخی استانها و کمبود امکانات شغلی و تحصیلی برای پوشش دادن آنان؛
.
- خشکسالی گسترده در اکثر نقاط کشور و به پایان رسیدن آب بسیاری از حلقه چاههای نیمه عمیق و عمیق؛
.
- غیر بومی گزینی دانشجویان، سربازان و کارکنان بخشهای دولتی و غیردولتی در شهرهای بزرگ؛
.
- ضعفهای فرهنگی عمومی در برخی استانها و عدم تحمل آن شرایط برای برخی از افراد؛
.
- عدم تناسب عادلانه امکانات، بین استانهای کشور؛
.
- بالا رفتن قیمت زمین و مسکن در شهرهای بزرگ و ترغیب ثروتمندان دیگر شهرها، برای سرمایه گذاری در این بخش؛
.
- تبلیغات غیر مستقیم صداوسیما به زندگی شهرنشینی، در اغلب فیلم و سریالها؛
***
در مورد کمبود امکانات در سایر استانها در مقایسه با استان تهران شکی نیست؛
.
اما بسیار دیده میشود که فرد با وجود داشتن امکانات مادی و زمین کشاورزی و خانه و زندگی مرتب، باز اقدام به مهاجرت میکند.
.
برای اینکار، او خانه و مایملکش را نقد کرده و اگر برایش ممکن بود در تهران ساکن میشود و اگر به دلیل گرانی مسکن در تهران برایش امکان اسکان وجود نداشت، در یکی از شهرهای حاشیه ای خانه ای را میخرد یا اجاره میکند

.
 همچنین  بعضیها خانه و زمین زراعتیشان را به دیگر همشهریان، عشایر یکجانشین و یا اتباع افغانی اجاره داده و با درآمد آن  در شهرها زندگی میکنند.
.
بسیار مشاهده میشود که دانشجویان شهرهای بزرگ، کم کم به آن محیط خو پیدا کرده و پس از پیدا کردن شغل در همانجا ساکن میشوند.
.
حال چه میشود که بسیاری از افراد، به جای آباد کردن شهر و دیار خود، به فکر مهاجرت به شهرهای بزرگ می افتند؟
.
گاهی فقط یک نفر اقدام به مهاجرت به شهرهای بزرگ میکند؛ ولی دیگران هم از او تبعیت میکنند.

برای مثال شخص مهاجر، وارد یک شرکت یا اداره دولتی شده و از این طریق، راه را برای ورود سایر هم ولایتی هایش باز میکند و کم کم آن اداره یا شرکت، در اختیار هزار فامیل قرار میگیرد.
شهرهای حاشیه ای، مهمترین مراکز بزهکاری و پخش مواد مخدر  هستند.
.
کسانی که قبل از انقلاب به تهران مهاجرت کرده اند، هم اکنون در مناطق شمالی تهران (مناطق یک تا پنج) ساکن هستند.
.
 افرادی که بعد از انقلاب مهاجرت کرده اند، بیشتر در مناطق شرقی و غربی که هنوز رو به گسترش است، زندگی میکنند.
.
کسانی که بعد از دهه هفتاد به تهران مهاجرت کرده اند، بیشتر در مناطق جنوبی و یا شهرهای حاشیه ای تهران به خصوص کرج ساکن شده اند. 
.
در اوایل انقلاب، یک کارگر ساده نهایتاً با پنج سال کارکردن، می توانست یک خانه ویلایی ١٨٠ متری در خود تهران بخرد. 
.
اما در زمان حاضر، مثل همان کارگر، پس از ده سال کارکردن به سختی قادر است که یک آپارتمان ۶٠ متری در تهران یا اطراف آن رهن و اجاره کند.
.
اگر در اوضاع و احوال شهرهای بزرگ دقت کنید، درمی یابید که اکثر امکانات مالی در اختیار اشخاصی است که سالها قبلتر به تهران مهاجرت کرده اند و به مرور و با استفاده از ارزانی زمین در سالهای ابتدایی انقلاب، امکانات مالی زیادی را مثل خانه، زمین، باغ، ویلا، شرکت و کارخانه برای خود فراهم کرده اند.
.
بعد از دهه شصت و با سرعت گرفتن مهاجرت به سوی شهرهای بزرگ، افرادی که  قبلاً مهاجرت کرده بودند، سرمایه هایشان (پول گران شدن ملک) را به کار انداخته و با ساخت و ساز و فروش آپارتمان به افراد تازه مهاجر، ثروتهای هنگفتی را به دست آورده اند.
.
بیشتر امکانات شغلی و سرمایه ای نزد اینگونه اشخاص است و سایر مردم که بعداً مهاجرت کرده اند، برای این افراد کار میکنند.
.
ایجاد کسب و کار و رقابت با سرمایه داران، به راحتی برای بقیه مردم مقدور نیست.. این ساختار ناموزون، موجب فاصله طبقاتی زیادی شده است. 
.
در آیه هفت سوره حشر آمده است که «كي لا يكون دوله بين الاغنيا منكم» اموال تنها در ميان اشخاص ثروتمند شما دست به دست نگردد. 
.
بنابراین با یارانه اندک نمیتوان این شکاف طبقاتی  را پر نمود؛ بلکه باید این ساختار اشتباه را اصلاح کرد.
.
در شهرهای بزرگ، آپارتمانهای زیادی ساخته میشوند؛ ولی هرگز کسی در آنها ساکن نمی‌شود.. بلکه بین دلالان دست به دست شده و قیمتشان روزبروز بالاتر میرود.
.
 دلالان بخش مسکن، در حاکمیت نفوذ زیادی دارند، بنابراین به دلیل منافع سرشاری که میبرند، تاکنون کسی نخواسته که این بازار را ساماندهی کند.
.
استانهای تهران و البرز، جغرافیای کوچکی دارند و ظرفیت کوچکی برای فراهم آوردن امکانات شغلی، برای جمعیت چندمیلیونی خود دارند.
.
بنابراین واضح است که نسلهای جدیدتر برای یافتن شغل متناسب با شأنیت خود، دچار مشکل میشوند..  از طرفی به دلیل رقابت پنهانی در تهیه مایحتاج زندگی و گرانی مسکن، سن ازدواج در جامعه بالا میرود.
.
زندگی در شهرهای کوچک و روستاها مزایای ویژه ای دارد و به دلیل جغرافیای کوچک، سبک زندگی خاصی دارد.
.
به عنوان مثال مزایایی مثل ارتباطات قوی فامیلی، همبستگی و شرکت فعال در مراسم شادی و غمگساری، پررنگ بودن رسومات مذهبی، ازدواج به هنگام، زندگی در خانه های با متراژ بزرگتر، حیاطدار و  بسیار ارزانتر از شهرهای بزرگ، سهولت استفاده از جاذبه های طبیعی و ...
.
چگونه میشود که یک نفر حاضر میشود از این مزایا چشم بپوشد و زندگی در شهر را با وجود تمام مشکلات آن بپذیرد؟ 
.
مشکلاتی از قبیل گرانی مسکن، بحث کمبود آب، ترافیک خیابانها، آلودگی هوا، کمرنگ بودن روابط بین فردی و... جزو لاینفک زندگی در شهرهای بزرگ  است

و احساس تعلق به شهر و دیار و غم دلتنگی و غربت از مسائل مختص به افراد مهاجر می باشد.
.
همچنین به دلیل رشد یکباره شهرها، امکانات دینی و فرهنگی مناسب وجود ندارد.. برای مثال باید به ازای هر هزار نفر، یک مسجد وجود داشته باشد؛ در صورتیکه در حال حاضر در ازای هر ده هزار نفر، یک مسجد وجود دارد.
.
بنابراین در شهرهای بزرگ باید ساختارهای  مذهبی و قرآنی، متناسب با رشد جمعیت احداث شوند.

. 
بسیج دانشجویی مرکز آموزش کشاورزی امام خمینی (ره)  کرج